درآمدی بر قانون‌گرایی و آزادی‌خواهی در گفتمان مشروطیت ایران

نویسندگان

  • علی سلیمانپور گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد
چکیده مقاله:

قانون‌گرایی به‌عنوان نشانه اصلی و دال مرکزی گفتمان مشروطیت ایران در پیوند استوار با نشانه فرعی آزادیخواهی، مهم‌ترین عامل هویت بخشی گفتمان مذکور در تقابل با گفتمان «دشمن» و «مخالف» آن یعنی استبدادطلبی بود. فرایند غیریت سازی در گفتمان مشروطه‌خواهی بیشتر از هر چیز مبتنی بر دفاع عقلانی از حکومت قانون و آزادی از سلطه نظام استبدادی صورت می‌گرفت. در مقابل، گفتمان استبدادطلبی نیز با تفسیر ارتجاعی از شریعت سعی در اثبات حق الهی پادشاه و تداوم سلطه پادشاهی خودکامه داشت. منازعات گفتمان‌ها از طریق برجسته نمودن نشانه‌های اصلی هرکدام و طرد نشانه‌های گفتمان مخالف، با غلبه نظام معنایی مشروطیت و فراگیر شدن آن در افکار عمومی همراه شد که نتیجه آن پیروزی جنبش مشروطه‌خواهی در قالب یک رخداد ارتباطی و شالوده شکنی در ساختارهای معنایی نظام استبدادی بود. بازنمایی شرایط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و ایدئولوژیک ایران در عصر مشروطه‌خواهی زمینه‌های غلبه گفتمانی مذکور بر گفتمان حاکم و نظام خودکامه را به‌خوبی نمایان می‌سازد. بررسی حاضر با تحلیل گفتمانی مشروطیت و بیان نظام مفصل‌بندی آن در رقابت با گفتمان مخالف به آشکار ساختن جایگاه عناصر اصلی قانون و آزادی و رابطه آن دو با یکدیگر می‌پردازد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

گفتمان هویتی تجددگرایان ایرانی در انقلاب مشروطیت

انقلاب مشروطیت نقطه عطف رویارویی هویتی ایرانیان با مدرنیته است که از آن به عنوان انقلابی برگرفته از مفاهیم مدرن در تمایز با سپهر اندیشه و هویت سنتی یاد می شود. مشروطیت، سرفصلی جدید از تاریخ ایران است که تحولات آن بر تاریخ سیاسی ایران در قرن بیستم سایه افکنده است و بر فرهنگ، اقتصاد و سیاست کشور ما تأثیری غیرقابل انکار نهاده است. یکی از گفتما‌ن‌های هویتی مندرج در گفتمان مشروطه، گفتمان تجددگرائی ا...

متن کامل

گفتمان مشروطیت و تاثیر آن بر روابط خارجی ایران (1299 - 1285)

بایگانی­ها،احکاموپرونده­هایگفتمانمشروطیتنشانمی­دهدکهدالمرکزیدراینگفتمانعبارتبوداز «استبداد»ودال­هایمسلطدیگرحولایندالمرکزی،همهمسائلمربوطبهامورداخلیایرانازجملهعدالت،حقوقرعیت (شهروندی)؛وقانونبودند. اینگفتماندوپیامدپیش­بینینشدهدربعدروابطخارجیایرانداشت: اولاین­کهپیروزیانقلابمشروطهدرایراندرعملموجبتضعیفحکومتمرکزیودرنتیجهگسترشوتقویتحکومت­هایمحلیدرایرانگردید،ودومگفتمانمشروطیتحولمحوردال­هایمربوطبهامورداخ...

متن کامل

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

تأثیر گفتمان مشروطیت بر هنجارهای تصویری دوره‌ قاجار

در مقاله‌ پیش رو بر اساس نظریه گفتمان در آراء لاکلا و موفه، تأثیر گفتمان مشروطیت بر هنجارهای تصویری عصر قاجار در سه دوره‌ تاریخ ایران مورد مطالعه قرار گرفته است .دوره اول سلطنت ناصرالدین شاه (1313-1264 ه.ق)، دوره دوم سلطنت مظفرالدین شاه (1324-1313ه.ق) و دوره‌ سوم سلطنت محمد علی شاه و احمد شاه (1344-1324 ه.ق). در دوره‌ اول شکل‌گیری گفتمان پیشامشروطیت با مفصل‌بندی قانون و دال‌هایی چون «عدالت»،...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 33

صفحات  27- 46

تاریخ انتشار 2016-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023